Makale

Çocuklarda Beta Enfeksiyonu Nedir?

Çocukluk döneminde özellikle üst solunum yolu enfeksiyonları, doktora gitme nedenleri arasında önemli bir yer tutar. Havaların soğumasıyla birlikte kapalı ve kalabalık ortamlarda bulunmak, bu tür hastalıkların yayılmasını kolaylaştırır. Üst solunum yolu enfeksiyonlarının %70-80’i virüslerden kaynaklanır; bunlar arasında rinovirüs, influenza, adenovirüs ve koronavirüs gibi türler bulunur. Ancak, vakaların %20-30’unda enfeksiyonun nedeni bakterilerdir.

Bu bakteriler arasında en yaygın olanı, halk arasında beta mikrobu olarak bilinen A grubu beta hemolitik streptokok bakterisidir. Boğazda enfeksiyona yol açan bu bakteri, tedavi edilmediği takdirde ciddi komplikasyonlara, örneğin eklem romatizması ve kalp hastalıklarına neden olabilir. Özellikle okul ve kreş çağındaki 5-15 yaş arası çocuklarda yaygın olarak görülür. Hastalık, damlacık yoluyla veya enfekte kişilerin solunum salgıları ile bulaşır. Kuluçka süresi genellikle 2 ila 5 gün arasındadır ve kış ile ilkbahar aylarında daha sık ortaya çıkar.

Beta Enfeksiyonunun Belirtileri Nelerdir?

Beta enfeksiyonu olan çocuklarda sık görülen belirtiler şunlardır:

• Yüksek ateş (40°C’ye kadar çıkabilir),

• Şiddetli boğaz ağrısı,

• Baş ağrısı,

• Halsizlik ve yorgunluk,

• Yutkunma güçlüğü,

• Titreme ve üsþme,

• Kas ve eklem ağrıları,

• Karın ağrısı, bulantı ve kusma,

• Ağız kokusu.

Fizik muayenede boyundaki lenf bezlerinde şişlik, bademciklerde kızarma ve büyüleme gibi bulgular dikkat çeker. Bazı vakalarda bademciklerde beyaz lekeler görülebilir. Ayrıca, beta bakterisinin salgıladığı toksinlere bağlı olarak vücutta döküntüler oluşabilir. Bu durumda hastalık “kızıl” olarak adlandırılır.

Neden Önemlidir?

Beta enfeksiyonu ciddi komplikasyonlara neden olabileceğinden tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Tedavi edilmediği takdirde şu sorunlara yol açabilir:

• Orta kulak iltihabı,

• Sinüzit,

• Bademcik apsesi,

• Boyun lenf bezi iltihabı,

• Eklem ve kemik iltihabı.

Geç dönemde ise romatizmal kalp hastalığı, akut eklem romatizması ve böbrek yetmezliği gibi sorunlar gelişebilir. Tedavi edilmeyen vakaların yaklaşık %1’inde kalp romatizması riski bulunur. Ancak erken ve doğru bir tedaviyle bu risk %90 oranında azaltılabilir.

Beta Enfeksiyonunun Tanısı Nasıl Konur?

Hastalığın tanısı için fizik muayenenin yanı sıra laboratuvar testlerine de başvurulur. Viral özellikli üst solunum yolu enfeksiyonlarında ateşe ek olarak burun akıntısı, öksürük ve konjunktivit gibi belirtiler görülür; ancak bu bulgular genellikle beta enfeksiyonunda yoktur.

Kesin tanı için boğaz kültürü önemlidir ve 24 saat içinde sonuç verir. Hızlı tanı testleri de yaygın olarak kullanılmakla birlikte %20 oranında yanlış negatif sonuç verebilir. Bu nedenle hızlı test sonucu negatif çıkan vakalarda kültür testi de uygulanmalıdır.

Beta Enfeksiyonunun Tedavisi

Beta enfeksiyonu mutlaka tedavi edilmelidir. Tedavi edilmediği takdirde hem akut hem de geç dönemde ciddi sorunlar ortaya çıkabilir. Tedavinin amaçları şunlardır:

• Komplikasyonları önlemek,

• Hastalığı kontrol altına almak,

• Bakterinin başka kişilere bulaşmasını engellemek.

Tedavide genellikle penisilin tercih edilir. Penisilin enjeksiyonu veya 10 günlük oral antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Antibiyotik kullanımına başlandıktan 24 saat sonra bulaşıcılık büyük ölçüede sona erer. Bu nedenle çocuğun antibiyotik tedavisi başladıktan bir gün sonra okula veya kreşe dönmesi mümkün olur.

Beta Taşıyıcılığı Nedir?

Taşıyıcılarda ateş, boğaz ağrısı gibi belirtiler görülmez ve genellikle tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Ancak, bu çocuklar mikrobu başkalarına bulaştırabilir. Beta taşıyıcılığını aktif enfeksiyondan ayırt etmek için boğaz kültürü ve klinik belirtilerin dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gerekir.

Beta Enfeksiyonundan Korunma Yolları

Beta enfeksiyonundan korunmak için şu önlemler alınabilir:

• Ellerin düzenli olarak sabun ve su ile yıkanması,
• Ortak kullanılan eşyalardan kaçınılması,
• Kalabalık ortamlarda uzun süre bulunmaktan kaçınılması,
• Hasta kişilerle yakın temastan kaçınılması.

Bağışıklık sistemini güçlü tutmak da enfeksiyon riskini azaltabilir. Dengeli beslenme, düzenli uyku ve yeterli sıvı alımı önemlidir.

Sonuç

Beta enfeksiyonu, çocukluk çağında sık görülen ve tedavi edilmediği takdirde ciddi komplikasyonlara neden olabilecek bir hastalıktır. Erken tanı ve uygun tedavi ile komplikasyon riski büyük ölçüde önlenebilir. Çocuklarda şüpheli belirtiler görüldüğünde zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.